Notifikacje Chcesz nauczyć się pisania sprzedażowego?Sprawdzam! Notifikacje

Co to jest crowdfunding i jak go wykorzystać?

Crowdfunding pozwala nam na zebranie środków potrzebnych do realizacji konkretnego projektu (produktu lub usługi). Na tej zasadzie działają m.in. Siepomaga, Polak Potrafi czy Patronite. Sprawa jest jednak nieco skomplikowana, bo istnieją różne rodzaje finansowania społecznościowego.

Co to jest crowdfunding i jak go wykorzystać?

Tomek Kuźniar

Opublikowano: 23 sierpnia 2024

9 minut czytania

  • Udostępnij:
Co to jest crowdfunding i jak go wykorzystać?

Z tego artykułu dowiesz się:

  • czym jest crowdfunding,
  • skąd się wziął,
  • jakie są rodzaje crowdfundingu,
  • jaka platforma crowdfundingowa będzie najlepsza,
  • jak wygląda finansowanie społecznościowe od strony prawnej.

Definicja i historia crowdfundingu

Crowdfunding to, jak sama nazwa wskazuje, finansowanie społecznościowe (ang. crowd = tłum, społeczność, funding = finansowanie).

Wyobraź sobie, że wpadasz na świetny pomysł. Niestety, nie masz funduszy, by go zrealizować. I wtedy pojawia się ona: społeczność, która chce wspierać takie inicjatywy i chętnie sypnie groszem (a wiadomo, że grosz do grosza…). Innymi słowy crowdfunding to pozyskiwanie wielu małych inwestorów (często prywatnych), którzy pomogą nam stworzyć produkt lub usługę. A skąd taki rodzaj finansowania się wziął?

Historia crowdfundingu w kilku aktach

Akt I

Na XVIII-wieczną scenę wchodzi Subskrypcja. Chętnie spotyka się z muzykami. 

Subskrypcja: Dzień dobry Beethovenie!

Beethoven: Dzień dobry, postanowiłem sprzedawać zamożnym fanom mój nowy utwór w postaci zapisu nutowego. Uzbieram pieniądze, dzięki którym będę mógł dalej tworzyć. 

Subskrypcja: To bardzo dobry pomysł! Musisz tylko znaleźć odpowiednią liczbę subskrybentów, by nie ponieść strat. Dopiero później puść wszystko do druku.

Akt II

1997 rok, USA. Na scenę wchodzi zespół Marillion, który dzięki pomocy fanów zbiera pieniądze na realizację trasy koncertowej. Do “kapelusza” wpada 60 tysięcy dolarów, a muzycy finansują w ten sposób także kilka swoich płyt. 

Akt III

2000 rok. Bocznym wejściem wchodzi portal ArtistShare.net. Na scenie pojawiają się zachwyceni artyści, którzy w końcu mogą pozyskać pieniądze na swoje kolejne dzieła. Chwilę później na scenę wpadają także Sellaband, Indiegogo i Pledge Music, oferując także finansowanie przedsięwzięć gospodarczych. Na koniec w blasku chwały wchodzi Kickstarter, czyli największa crowdfundingowa platforma świata. 

Czym jest finansowanie społecznościowe?

Crowdfunding to obustronne korzyści:

  • my zyskujemy fundusze na dany cel i zarazem na rozwój działalności,
  • fundatorzy dostają coś ekstra (np. gotowy produkt w niższej cenie z przedpremierowym dostępem, płytę z autografem, konto VIP na danej platformie, gadżety związane z artystą, których nie da się zdobyć w inny sposób). 

A to wszystko pod czujnym okiem Komisji Nadzoru Finansowego.

Dlaczego to w ogóle działa? Bo ludzie lubią wspierać inicjatywy bliskie ich sercom, np.:

  • jeśli za dzieciaka graliśmy w grę komputerową, która do tej pory wywołuje mnóstwo emocji, chętnie wesprzemy programistę, który chcę stworzyć remake,
  • jeśli zależy nam na poznaniu idola, chętnie wesprzemy jego trasę koncertową i dzięki temu skorzystamy np. z VIP-owskich miejsc. 

Ważne jest też to, że wsparcie finansowe takich projektów jest dobrowolne:

  • możemy wpłacić jednorazową donację lub robić to regularnie (np. co miesiąc),
  • możemy przelać 5 zł lub 500 zł (nikt nie oczekuje od nas konkretnej kwoty).

Rodzaje crowdfundingu

Finansowanie społecznościowe ma wiele oblicz.

Crowdfunding pożyczkowy/dłużny

Crowdfunding pożyczkowy (ang. crowdlending) to rodzaj gromadzenia funduszy oparty na pożyczkach. W praktyce oznacza to, że każdy inwestor udziela kredytu właścicielowi projektu (na rzecz rozwoju określonego przedsięwzięcia!), który to później musi owe pieniądze oddać (wraz z odsetkami oczywiście!). W tym przypadku korzyścią dla inwestora jest kwota odsetek. Wszystko opiera się na umowie, która mówi:

  • kto i komu pożycza pieniądze,
  • kiedy należy spłacić pożyczkę,
  • jakie odsetki obowiązują pożyczkobiorcę,
  • jak obie strony się zabezpieczają przed ryzykiem (może się okazać, że pomysł będzie niewypałem). 

Crowdfunding inwestycyjny

Crowdfunding inwestycyjny (inaczej: udziałowy) to forma finansowania związana z rynkiem kapitałowym. Na początku rozwoju firmy banki niechętnie pożyczą nam pieniądze. Wtedy wchodzą inwestorzy indywidualni, który dysponują niewielkim kapitałem. My dostajemy kasę, a oni:

  • udziały w firmie (odpowiednie do wkładu),
  • prawo do głosu (czyli decydowania o losach przedsiębiorstwa),
  • prawo do dywidendy,
  • prawo do zbycia swoich udziałów bądź akcji (czyli rezygnacji z wszystkiego, co powyżej). 

Crowdfunding oparty na nagrodach

Crowdfunding oparty na nagrodach jest często wybierany przez twórców internetowych. Działają oni za pomocą m.in. Patronite i oferują nagrody za wpłatę określonych kwot, np.

  • Czuła Koalka za 10 zł miesięcznie oferuje dostęp do grupy na Discordzie, za 25 zł miesięcznie – dostęp do tej samej grupy + 3 autorskie wlepki, itd.,
  • Napisy końcowe za 25 zł miesięcznie oferują przedpremierowy dostęp do materiałów (bez reklam!) oraz możliwość zadania jednego pytania na livie na Discordzie, a za 50 zł – przedpremierowy dostęp, zadanie jednego pytania tygodniowo na livie oraz możliwość decydowania o kolejnych tematach programów specjalnych,
  • Fundacja DAJ HERBATĘ działa nieco inaczej. Za 10 zł miesięcznie oferuje pomoc jednej potrzebującej osobie, za 15 zł – większą pomoc jednej osobie i dodatkowo dyplom z podziękowaniami, za 35 zł – godzinę pomocy dla osoby w kryzysie bezdomności, a za 700 zł tydzień pracy z podopiecznym jednego ze specjalistów.

Ludzie angażują się nawet wtedy, gdy nagrody nie dotyczą ich bezpośrednio (fundacja, o której wspominamy, otrzymuje niemal 15 tysięcy złotych miesięcznie, a daje inwestorom tak naprawdę tylko dyplom). 

Crowdfunding oparty na przedsprzedaży

Crowdfunding oparty na przedsprzedaży także jest często wykorzystywany przez twórców internetowych, m.in. przez nas. Ogłaszamy, że chcemy stworzyć produkt ABC. Przygotowujemy ankiety, na podstawie których tworzymy agendę (dzięki temu produkt zaspokaja potrzeby lub rozwiązuje problemy odbiorców). Przedstawiamy ją naszej społeczności i ogłaszamy przedsprzedaż. Zainteresowane osoby kupują dostęp i czekają, aż pojawią się pierwsze lekcje, a my mamy fundusze, by zacząć pracę. Jeśli nie uzbieramy kwoty minimalnej, oddajemy pieniądze i nie realizujemy projektu.

Psst. W przedsprzedaży zawsze proponujemy najniższą cenę, co jest podziękowaniem za zaufanie dla osób, które kupują produkt w ciemno.

Crowdfunding charytatywny

Crowdfunding charytatywny to sposób pozyskiwania funduszy na cele związane z pomocą potrzebującym. W tym przypadku za wpłacenie określonej kwoty prowadzący zbiórkę nie oferuje nic w zamian. Takie zbiórki wymagają jednak odpowiedniego zezwolenia.

Wybór dostawcy usług crowdfundingowych

Gdy opieramy finansowanie projektu na przedsprzedaży, samodzielnie zbieramy fundusze. W innych przypadkach możemy skorzystać z różnych serwisów, które nam w tym pomogą.

Jak wybrać dostawcę usług finansowania społecznościowego?

Zarówno na świecie, jak i tylko w Polsce działa mnóstwo różnych portali, zajmujących się crowdfundingiem. Każdy dostawca usług finansowania społecznościowego ma swoją ofertę, ale sposób funkcjonowania takich platform jest podobny:

  • zakładamy konto,
  • opisujemy swój pomysł tak, by odbiorcy chcieli w niego zainwestować,
  • podajemy kwotę, jaką musimy zebrać i dlaczego jest ona potrzebna do realizacji projektu,
  • zainteresowane osoby wpłacają drobne lub nieco większe kwoty.

Z jakich portali crowdfundingowych możemy skorzystać w Polsce? M.in.:

Czy to działa? Rekordowa kwota zebrana na platformie polakpotrafi.pl to 385615 zł[1]. 

Zanim jednak pobiegniemy rejestrować się na stronie, warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Odpowiedzi pomogą nam zdecydować, który portal będzie dla nas najlepszy:

  • czy portal jest sprawdzony pod kątem prawnym? (jak wyglądają w tym przypadku obowiązki podatkowe? czy komisja nadzoru finansowego udzieliła zezwolenia?),
  • jakie opłaty są wymagane oraz jaka jest wysokość prowizji?
  • czy są dostępne wtyczki społecznościowe? (mogą przydać się podczas akcji promującej pomysł w internecie),
  • jakie możliwości daje konkretny dostawca usług finansowania społecznościowego?
  • czy są jakieś „ukryte” koszty? 

Zanim rozpoczniemy zbiórkę, przeczytajmy DOKŁADNIE cały regulamin i dopytajmy o niejasności (np. zawiłe kwestie prawne). 

Zalety i wady crowdfundingu

Jak każde rozwiązanie, crowdfunding ma swoje wady i zalety. 

Zalety/szanse crowdfundingu

  • projekty łatwe do przedstawienia i dobrze zaprezentowane mają szansę zebrać minimalną kwotę,
  • crowdfunding nie zna granic, dlatego też nasz pomysł mogą finansować ludzie z całego świata,
  • przez to, że zbiórka jest prowadzona przez internet, możemy dotrzeć do milionów ludzi i zyskać tylu inwestorów, ilu potrzebujemy,
  • możemy promować zbiórkę także offline (bardzo często w miastach można zobaczyć plakaty z platformy siepomaga.pl).

Wady/zagrożenie crowdfundingu

  • łatwiej zebrać fundusze na projekty skierowane do młodych ludzi (np. te dotyczące rzeczywistości wirtualnej) niż na te kierowane do starszych osób,
  • niektóre platformy wypłacają zebrane środki tylko wtedy, gdy zostanie przekroczona kwota minimalna, czyli ta określona przy zakładaniu zbiórki (jeśli kwota nie zostanie zebrana, często pieniądze są zwracane inwestorom),
  • ktoś może przywłaszczyć sobie nasz projekt i go zrealizować, podczas gdy my zbieramy fundusze (warto zastrzec prawa autorskie).

Regulacje prawne

Crowdfunding jest regulowany prawnie przez rozporządzenia i dyrektywy. Warto zapoznać się z przepisami, bo nieznajomość prawa nie zwalnia z jego przestrzegania. 

Przepisy prawne dotyczące crowdfundingu

Jedne z nowszych regulacji unijnych (Rozporządzenie (UE) 2017/1129, Dyrektywa (UE) 2019/1937, zmiana Dyrektywy 2014/65/UE czyli MIFID II) mają zapewnić transparentność crowdfundingu oraz uchronić użytkowników platform finansowania społecznego przez obawami dotyczącymi kwestii prawnych. Wprowadzają one także obowiązek podziału klientów na doświadczonych i niedoświadczonych (niedoświadczonym klientom wszystkie informacje przedstawiane są tak, by mogli oni zdecydować czy i które usługi są odpowiednie dla potencjalnych inwestorów. Jeśli nie mają oni wystarczającej wiedzy, doświadczenia lub umiejętności, są informowani o ryzyku wynikającym z korzystania z platformy). 

To najważniejsze przepisy związane z crowdfundingiem. Warto się z nimi zapoznać, by prowadzić zbiórki świadomie i legalnie.

Przypisy:[1] https://polakpotrafi.pl/ (dostęp z dnia 12.07.2024)

Sprawdź również

Jak tworzyć biznes edukacyjny, gdy nie masz 20+ lat doświadczenia? | Hubert Świerczewski – Pankracy
Podcast

Jak tworzyć biznes edukacyjny, gdy nie masz 20+ lat doświadczenia? | Hubert Świerczewski – Pankracy

W dzisiejszym odcinku:
– skąd brać pomysły na treści?
– jak konsekwentnie tworzyć treści?
– w jaki sposób budować ofertę, żeby klient powiedział „tak”?
– czy brak 10/20 lat doświadczenia MUSI powstrzymać nas przed dzieleniem się wiedzą?
jak z filmu na YouTube prowadzić do zakupu?

Czytaj więcej
Stworzył biznes edukacyjny oparty na PRODUKCJI MUZYKI | Tomek Moskalski
Podcast

Stworzył biznes edukacyjny oparty na PRODUKCJI MUZYKI | Tomek Moskalski

W tym odcinku dowiesz się:
– jak szukać pomysłów na kolejne produkty edu?
– jak skutecznie zbierać opinie wideo?
– ile wiedzy dawać za darmo?

Czytaj więcej
Jak skutecznie się uczyć w dorosłości? Rozmowa z Anią Kanią.
Podcast

Jak skutecznie się uczyć w dorosłości? Rozmowa z Anią Kanią.

 Transkrypcja podcastu: Magda: Nadchodzi burza. Ale przyjemnie jest odpalić mikrofon i znowu gadać. Bardzo się cieszę, że chcesz mnie posłuchać. A właściwie nas, bo dziś gościnią podcastu jest Ania Kania – ekspertka od efektywnej nauki. Misja Ani jest mi bardzo bliska, bo ta dziewczyna-rakieta chce pokazywać, że można odejść od modelu „zakuć, zdać, zapomnieć” […]

Czytaj więcej
Jak pogodzić biznes online i stacjonarny? | Justyna Szarawarska
Podcast

Jak pogodzić biznes online i stacjonarny? | Justyna Szarawarska

Listen to „Jak pogodzić biznes online i stacjonarny? | Justyna Szarawarska” on Spreaker. W dzisiejszym odcinku: Jak zarządzać jednocześnie biznesem stacjonarnym i online oraz jakie wyzwania temu towarzyszą? Jak rekrutować odpowiednich pracowników, by pomagali biznesowi rosnąć? Jakie proste zmiany wprowadzić w pracy siedzącej, aby uniknąć bólu pleców. 🔗 Linki z odcinka:Odcinek o poznawaniu grupy odbiorczej […]

Czytaj więcej
Co zrobić, żeby Twoje konto na Instagramie ROSŁO? | Dominika Żak
Podcast

Co zrobić, żeby Twoje konto na Instagramie ROSŁO? | Dominika Żak

Człowiek ma tyle roboty, a potem jeszcze musi na te media społecznościowe zapostować. Jeśli tworzysz treści na Instagrama, ale Twoje działania nie przynoszą rezultatów, to jesteś w dobrym miejscu. W tym odcinku Dominika Żak zdiagnozuje najczęstsze problemy na Instagramie i pokaże, jak sobie z nimi poradzić.

Czytaj więcej
Burza mózgów – co to jest i jak ją efektywnie przeprowadzić?
Biznes

Burza mózgów – co to jest i jak ją efektywnie przeprowadzić?

Burza mózgów to technika, podczas której członkowie zespołu rzucają pomysłami na prawo i lewo, by znaleźć rozwiązanie problemu. To świetny sposób generowania rozwiązań, które są nieszablonowe i kreatywne. Jak przeprowadzić sesję burzy mózgów, żeby rozwiązania problemów były również skuteczne? Jest na to kilka sposobów.

Czytaj więcej

Idę jak burza

Newsletter, gdzie pokazujemy kulisy budowania biznesu edu. Bez lania wody. Za 0 zł. Co 2 tygodnie o 17:00.

.